08.05.2009 r. 65. Rocznica zakończenia II wojny swiatowej
W Europie Zachodniej, a od niedawna także w Polsce, oficjalnym Dniem Zwycięstwa jest 8 maja. Tego dnia w 1945 roku, o godz. 15.00, ogłoszono koniec II wojny światowej. Dzień wcześniej, 7 maja 1945 roku Niemcy podpisały swoją kapitulację w Reims we Francji, w obecności przedstawicieli Wielkiej Brytanii, Francji i ZSRR. Rosjanie zażądali jednak od Niemiec osobnego podpisania kapitulacji. Nastąpiło to w Berlinie o północy z 8 na 9 maja 1945 roku, a według czasu moskiewskiego o godz. 2.00 już 9 maja 1945 roku. Stąd w ZSRR jako datę zakończenia wojny przyjęto 9 maja 1945 rok. Również w Polsce przez ponad 40 lat oficjalnie Dzień Zwycięstwa obchodzono 9 maja.
Kapitulacja III Rzeszy zakończyła tylko wojnę w Europie. Toczyły się jeszcze walki z Japonią na Dalekim Wschodzie. Dopiero kapitulacja Japonii - 2 września 1945 roku - tak naprawdę zakończyła II wojnę światową.
W Polsce mamy kłopot z tymi datami, bo choć Polscy żołnierze jako pierwsi stawili czoło armii nazistowskich Niemiec i byli w zwycięskiej koalicji, to Polska wyszła z wojny jako kraj niesuwerenny, z przesuniętymi granicami i ustrojem narzuconym przez wschodniego sąsiada. Czy zatem można powiedzieć, że wygraliśmy tę wojnę?
Polscy historycy różnią się w ocenie znaczenia 8 maja 1945 roku dla Europy i naszego kraju. Według jednych badaczy, koniec wojny w Europie oznaczał zwycięstwo nad nazizmem i ocalenie narodu polskiego przed biologiczną zagładą. Dla innych historyków, 8 maja 1945 roku jest dniem klęski narodów wschodniej Europy, oddanych przez zachodnich aliantów pod sowieckie panowanie.
Żołnierze Polscy uczestniczyli w większości kampanii wojennych i bitew II wojny światowej: w zachodniej i południowej Europie, w Afryce Północnej, a od końca 1943 roku również na froncie wschodnim. Tuż przed zakończeniem wojny, w maju 1945 roku Polskie Siły Zbrojne na zachodzie liczyły ok. 194,5 tys. żołnierzy, a armie wojska polskiego na wschodzie - ok. 400 tys. żołnierzy.
II wojna światowa pochłonęła ponad 55 mln ofiar. Całkowite straty w ludziach były ponad pięciokrotnie wyższe niż w I wojnie światowej. Polska w czasie II wojny światowej straciła ponad 6 mln swych obywateli. Straty te (procentowo w stosunku do liczby ludności) były najwyższe na świecie.
Mimo to alianci niechętnie widzieli Polaków w zwycięskim obozie. Tuż po wojnie symbolem owego gorzkiego zwycięstwa stały się dwie defilady: moskiewska, na której pojawiła się skromna delegacja Wojska Polskiego walczącego u boku ZSRR, oraz londyńska, na której Polaków zabrakło. Defilada w Londynie został zorganizowana w 1946 roku. Brytyjczycy nie zorganizowali jej wcześniej przede wszystkim dlatego że trwała jeszcze wojna z Japonią. O nieobecności na niej polskich żołnierzy przesądziła polityka brytyjska wobec ZSRR. W Londynie reprezentacji Wojska Polskiego nie było, choć maszerowała tam np. kilkuosobowa delegacja wojska Fidżi.
|