Zaranie 1914 nr 23

List z Szenkielowa pod Osyakowem w gub. kaliskiej. W dzień Wniebowstąpienia Pańskiego, dnia 20-go maja, wynikł pożar we wsi Szenkielowie pod Osyakowem, w gub. kaliskiej. Opowiadają, że dziewczyna napaliła ogień i wyszła po coś na podwórko, a że przy kuchni leżała sucha choina, więc się ogień dostał na ziemię, zapaliły się gałęzie choiny i stąd ogień wydostał się na dwór, a że był silny wiatr, więc prędko się rozniósł po całych budynkach i na całą wieś. Ratunek był niemożliwy, bo prawie wszyscy ludzie poszli do kościoła do Osyakowa, a straży na wsi niema. Od godziny 10-ej rano do 3 ej po południu spaliło się 165 domów wraz ze wszystkiemi budynkami. Nie zdołano uratować nic, bo ludzie całą wsią poszli o 8 wiorst do kościoła. Wszystko się spaliło—i to tylko pozostało, w czem byli. Spaliły się gospodarzom wszystkie narzędzia gospodarcze i żywność, to też pozostali bez kawałka chleba i dachu nad głową. Spaliły się trzy kobiety chore, których nie było już można wyratować; dziewięcioro dzieci a 15-ro starszej dziatwy poparzyło się i odwieziono je do szpitala do Wielunia. Spaliły się wszystkie towary w dwu sklepikach żydowskich. Straty obliczają przeszło na 175 tysięcy rubli, nie licząc zmarnowanego rosnącego zboża i nasion. Tak straszny był widok zniszczenia, że nie sposób opisać. Krzyk i płacz ludzi, ryk bydła, rżenie palących się koni, wycie psów, pisk świń i ptactwa mieszał się razem z wyciem i trzaskiem pożaru. Istne piekło na ziemi. Straże ogniowe, które przybyły z Osyakowa, Wielunia, Złoczewa i t. p., walczyły z wysiłkiem, ale nie było można nic uratować, bo wieś zabudowana tak gęsto, że dach dachu dotykał; studnie zaś są w środku podwórz, a wody gdzieniegdzie brak, bo to już deszczu nie było 8 tygodni, więc ratunek był całkiem niemożliwy. Z całej wsi, liczącej 172 zagrody — pozostało tylko 7, które były oddzielone sadem i dalszą odległością — i tu na rosnących drzewach ogień się zatrzymał. Z pomocą biednym pogorzelcom przyszli mieszkańcy Złoczewa, którzy złożyli 70 rubli, 5 korcy kartofli i kilkadziesiąt bochenków chleba, a właściciel Konopnicy, p. Koziarski, przysłał 4 fury chleba, księża z Brzeźnia, Stolca i Osyakowa także się zajęli, zbierając zaraz po południu w ten dzień po swoich parafjach na pogorzelców Szenkielowa—i ofiarę odwieźli im. Za to poczucie bratniej pomocy należy się im wdzięczność. Bracia włościanie! Dopókiż my po naszych wsiach stawać się będziemy pastwą pożarów i wpadać sami, przez swój głupi upór w nędzę. Już raz przejrzyjmy na oczy i nie budujmy się tak ciasno, a tylko przejdźmy na kolonje. A gdy każdy będzie miał w jednym kawałku grunta, wybuduje się daleko jeden od drugiego, wybuduje budynki murowane i kryte dachówką piaskowo-cementową — zamiast słomą, to i mniej będzie pożarów i tej nędzy. Ale my włościanie polscy, to jesteśmy tak uparci, że nigdy dobrych rad nie słuchamy, a później płaczemy, jak już nierychło. Jest w Polsce bieda, nędza i poniżenie, bośmy sami winni. Zawsze wierny sprawie ludowej zaraniarz Strażak z Wielunia.