"Matka odchodzi"
(wyd. Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2000 r.)
Nagroda NIKE'2000

Komentarz wydawcy
Przejmujące wiersze i wspomnienia z dzieciństwa poety. Oczy matki wszystko widzące patrzą na urodziny, patrzą przez całe życie i patrzą po śmierci z tamtego świata. Nawet, jeśli syn zamieniony został w maszynę do zabijania albo zwierzę mordercę oczy matki patrzą na niego z miłością... patrzą. Jest to książka niezwykła - poemat dygresyjny i brutalna proza faktów, bezwzględny rachunek sumienia i spowiedź przed rzeszą nieznanych czytelników. Różewicz, pisząc wciąż o śmierci poezji, nie wierzy w nią, a nagroda 'Nike 2000' ofiarowana właśnie temu twórcy jest hołdem dla sztuki przezwyciężającej rozpacz i rezygnację.
_____________________________________________________

Szynkielów w oczach matki
Tadeusz Różewicz w swej powieści "Matka odchodzi" zawarł wspomnienia z Szynkielowa swej matki, która spędziła tutaj wczesne lata swego dzieciństwa. Czy wiernie przedstawiła obraz Szynkielowa i mieszkańców? Tego nie wiemy, bo nie znamy innych zapisów z tego okresu. Warto jednak zaznaczyć, że jedna z najstarszych mieszkanek Szynkielowa Wiktoria Kolanek nie zgadza sie ze wszystkimi opisami.
A może ktoś dysponuje zapiskami rodzinnymi z tego okresu? 


___________________________________

Tadeusz Różewicz 
Rodzina Różewiczów przeprowadziła się do Radomska z Osjakowa (powiat wieluński) tuż po I wojnie światowej. Tadeusz urodził się jako drugi z trzech synów (starszy Janusz, młodszy Stanisław). Ojciec był niższym urzędnikiem sądowym, matka pozostawała w domu. Uczęszczał do gimnazjum im. F. Fabianiego (jak starszy brat), po ukończeniu którego zdał małą maturę. Zdawał do Liceum Pedagogicznego w Piotrkowie Trybunalskim, jednak oblał egzamin z powodu śpiewu.

Z powodów trudnej sytuacji materialnej w 1938 r. nie mógł kontynuować nauki. Od 1939 r. do 1943 r. pracował fizycznie. Od 1 stycznia 1941 do 17 stycznia 1945 należał do Armii Krajowej (pseudonim Satyr). Walczył z bronią w ręku od 26 czerwca 1943 do 3 listopada 1944. Był redaktorem podziemnego czasopisma "Czyn Zbrojny", a w 1942 r. ukończył konspiracyjny kurs podchorążych.

Po wojnie w 1945 r. zdał maturę i został studentem historii sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim, jednak studiów nie ukończył. Z Krakowa przeprowadził się do Gliwic w roku 1947, a od 1968 r. mieszka we Wrocławiu. Jest członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Różewicz tworzył już przed wojną. Juwenilia publikował między innymi w czasopismach Pod znakiem Marii i Czerwone Tarcze. W 1944 roku wydał, wraz z bratem Januszem, Echa Leśne, a dwa lata później zbiór satyrycznej prozy i poezji pt. W łyżce wody. Jednak za jego debiut uznaje się dopiero tom Niepokój (1947). W 1991 Różewiczowi nadano tytuł Honorowego Obywatela Miasta Radomska, został laureatem Nagrody Literackiej im. Władysława Reymonta "za twórczość całego życia" w roku 1999. W 2000 dostał nagrodę Nike za tomik Matka odchodzi. W połowie lat 70. i na początku lat 80. Tadeusz Różewicz był poważnym kandydatem do nagrody Nobla, jednak nagrodę w tamtym czasie otrzymał Czesław Miłosz.

    Twórczość                   
Zbiory opowiadań 
    * Opadły liście z drzew (1955)
    * Przerwany egzamin (1960)
    * Wycieczka do muzeum (1966)
    * Śmierć w starych dekoracjach (1970)
    * Próba rekonstrukcji (1979)

Zbiory wierszy i poematy
    * Echa leśne (1944)
    * W łyżce wody (1946)
    * Niepokój (1947)
    * Czerwona rękawiczka (1948)
    * Pięć poematów (1950)
    * Przepaść
    * Czas, który idzie (1951)
    * Wiersze i obrazy (1952)
    * Równina (1954)
    * Et in Arkadia ego (1961, poemat)
    * Poemat otwarty (1956)
    * Formy (1958)
    * Rozmowa z księciem (1960)
    * Nic w płaszczu Prospera (1962)
    * Twarz (1964)
    * Spadanie, Non-stop-show (1968, poemat)
    * "Twarz trzecia" (1968)
    * Wiersze (1974)
    * Duszyczka (1977)
    * Poezje (1987)
    * Płaskorzeźba (1991)
    * "Zawsze fragment" (1996)
    * Zawsze fragment. Recycling (1998)
   * Matka odchodzi (1999) (Książka otrzymała laur Śląskiego Wawrzynu Literackiego za 1999 r. oraz Nike w 2000 r.)
    * Nożyk profesora (2001, poemat i wiersze)
    * Szara strefa (2002)
    * Wyjście (2004)
    * Uśmiechy (pierwsze wydanie 1955, reedycja [+ inne utwory] 2005)

Dramaty
    * Grupa Laokoona (wyst. 1962)
    * Świadkowie albo Nasza mała stabilizacja (wyst. 1964)
    * Wyszedł z domu (1965)
    * Kartoteka (1969)
    * Stara kobieta wysiaduje (1969)
    * Na czworakach (1972)
    * Białe małżeństwo (wyst. 1975)
    * Śmierć w starych dekoracjach (wyst. )
    * Do piachu (wyst. 1979)
    * Pułapka (1982)
    * Kartoteka rozrzucona (1997)
    * Palacz (1997)